قوانین کار و حقوق وزارت کار همیشه مربوط به پرداخت حقوق پایه نیست و برای اینکه از افراد حقوق بگیر زیر نظر وزارت کار حمایت شود، تسهیلاتی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است که یکی از این تسهیلات سنوات است و به افراد دارای حقوق وزارت کار پرداخت می‌شود.

سنوات چیست؟
سنوات بخشی از تسهیلات وزارت کار برای افراد شاغل زیر نظر این وزارتخانه است.

مبلغی که به عنوان سنوات پرداخت می‌شود شامل هزینه‌های زندگی فرد شاغل مانند حق مسکن و هزینه‌های مربوط به حق اولاد و خواربار می‌شود و در واقع می‌توان گفت که سنوات بخشی از پایین بودن میزان حقوق کارمندان و بخشی از هزینه‌های آنها را جبران می‌کند.

هرچند که می‌توان آن را به صورت ماهانه پرداخت کرد اما تمام کارمندان و کارگران با نزدیک شدن به پایان سال منتظر دریافت عیدی و سنوات از کارفرمایان خود هستند، چرا که بیشتر شرکت‌ها زمان پرداخت آن را پایان سال در نظر می‌گیرند.

 البته که برخی شرکت‌ها نیز در هنگام بازنشستگی یا قطع همکاری این مبلغ را به کارمند خود پرداخت می‌کنند.

در واقع هدف اصلی پرداخت سنوات این است که کارمندان برای انجام کارهای خود در شرکت و سازمان انگیزه داشته باشند و با گرفتن سنوات کیفیت و راندمان کار آنها بالا برود.
 طبق قوانین وزارت کار هر فردی که به صورت رسمی و غیررسمی با هر شرکتی قرارداد ببندد مشمول دریافت سنوات می‌شود.

تفاوت بین پایه سنوات و حق سنوات
پایه سنوات مبلغی است که به صورت ماهانه و یا در آخر سال به کارمندان داده می‌شود اما حق سنوات کمک هزینه‌ای است که در پایان سال به کارگران و کارمندان رسمی و غیر رسمی و به اندازه پایه حقوق و دستمزد تعلق می‌گیرد.

تفاوت عمده این دو در این است که افراد به محض شروع به کار و به صورت ماهانه و در آخر سال پایه سنوات را دریافت می‌کنند اما حق سنوات به افرادی تعلق می‌گیرد که حداقل یک سال پایه سنوات را دریافت کرده باشند و یا حداقل یک سال سابقه کاری داشته باشند و در واقع می‌توان گفت که گرفتن پایه سنوات به مدت یک سال، پیش نیازی برای دریافت حق سنوات است.

میزان سنوات
شورای عالی کار در پایان هر سال میزان پایه حقوق و همچنین پایه سنوات را اعلام می‌کند.
 عددی که برای پایه سنوات توسط این شورا اعلام می‌شود برای یک روز است و برای محاسبه ماهانه آن باید عدد اعلام شده را در ۳۰ (تعداد روزهای هر ماه) ضرب کرد.

محاسبه پایه سنوات
اگر سابقه کاری یک سال باشد، برای محاسبه پایه سنوات باید تعداد روزهای کاری ماه را ضرب در پایه حقوق کرد.

 
معادله زیر برای میزان سنوات معرفی شده در سال ۹۸ در نظر گرفته شده است و سنوات سال ۹۹ در پایان سال اعلام می‌شود.

تعداد روزهای کاری ماه × ۲۳,۳۳۳ + حقوق پایه ماهانه اعلام‌شده در سال جاری = حقوق پایه ماهانه در سال دوم

پایه سنوات به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
تا قبل از سال ۹۲ تنها افراد رسمی مشمول پرداخت پایه سنوات می‌شدند و این هزینه تنها به آنها تعلق می‌گرفت اما در سال ۹۲ طبق مصوبه‌ی وزارت کار تمام کارگاه‌ها، شرکت‌ها و سازمان موظف به پرداخت پایه سنوات به تمام کارمندان و کارگران رسمی و غیررسمی شدند.

حق سنوات به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
شاید شنیده باشید که می‌گویند افرادی که از شغل خود استعفا می‌دهند و شرکت را ترک می‌کنند مشمول دریافت پایه سنوات نمی‌شوند که این گفته کاملا اشتباه است و هر فردی با هر سابقه کاری چه رسمی و چه غیررسمی مشمول دریافت پایه سنوات می‌شود.

در اصل باید گفت که کارفرمایان موظف به پرداخت سنوات به تمام کارمندان خود هستند و این موضوع امری اجباری در هر شرکتی محسوب می‌شود حتی اگر کارمندی شرکت را ترک کند، کارفرما باید با توجه به تعداد روزهایی که او در شرکت کار کرده است به او سنوات دهد.

البته باید عنوان کرد که این قانون سال‌ها پیش در وزارت کار تصویب شده بود و هر کارمندی که کار خود را ترک می‌کرد، مشمول دریافت سنوات نمی‌شد. 

اما این قانون از قوانین پرداخت سنوات حذف شده است و در حال حاضر این قانون وجود خارجی ندارد و کارفرما ملزم به پرداخت سنوات بر اساس قانون جدید سنوات است.

نکته‌: در برخی شرکت‌ها دیده می‌شود که آنها از کارمندان خود در برگه قرارداد رضایت بابت دریافت سنوات می‌گیرند، این یعنی آنها بابت چیزی که حقشان است امضا و رضایت می‌دهند که در نوع خود بسیار جالب است.

سنوات کارگران غیر رسمی
همان‌طور که عنوان شد وزارت کار و تعاون در سال ۹۲ بخشنامه‌ای را تنظیم کرد و در آن به این اشاره شد که کارگران غیررسمی و قراردادی نیز به همان میزان که کارگران رسمی پایه سنوات دریافت می‌کنند، دریافت سنوات خواهند داشت و هیچ فرقی بین آنها نیست.

در این بخشنامه آمده است که پرداخت سنوات به هیچ عنوان با مدت قرارداد ارتباط ندارد و کارگر بر اساس میزان سابقه کاری که دارد سنوات دریافت می‌کند.

میزان سنوات هر کارگر به این صورت محاسبه می‌شود که اگر یک سال سابقه کار داشته باشد به اندازه یک ماه پایه حقوق دریافت می‌کند و اگر سابقه کاری آن کمتر از یک سال باشد، میزان سنوات پرداختی به اندازه میزان کارکرد و روزهای کاری او خواهد بود.

کارگرانی که با شرکت‌های پیمانکاری نیز کار می‌کنند باید سنوات را دریافت کنند و رفت و آمد در مدیریت این شرکت‌ها به هیچ عنوان بر دریافت سنوات آنها تاثیر ندارد و پیمانکار موظف به پرداخت آن است.

کارمندان ساعتی و پاره وقت نیز به اندازه میزان کارکردی که داشتند سنوات دریافت می‌کنند و میزان سنوات آنها بر اساس میانگین دریافتی آنها در آخرین ۹۰ روز کار محاسبه می‌شود.

نکته: بر اساس بخشنامه شورای عالی کار، پایه سنوات به دانشجویان و دانش‌آموزانی در تابستان مشغول به کار می‌شوند تعلق نمی‌گیرد و این را می‌توان جزء موارد استثنا در این بخشنامه در نظر گرفت.

در صورت عدم پرداخت پایه سنوات چه باید کرد؟
در صورتی که کارفرما و مدیری سنوات را پرداخت نکند، کارمند و یا کارگر می‌تواند به اداره کار شکایت کند و همان میزان سنواتی که طلب دارد را از او بگیرد.