دارایی های ثابت یکی از اجزای مهم  دارایی های کسب و کارها و بنگاه های اقتصادی است و مدیریت و کنترل آنها نیازمند دانش و تخصص و تجربه کافی برای حسابداران می باشد.

 با توجه به اهمیت و حجم بالای گردش دارایی های ثابت، لازم است تا نوشته ها وعملیات مربوط به دارایی های ثابت و روش های محاسبه استهلاک آنها دائما مورد مطالعه و توجه قرار گیرد.

دارایی ثابت

دارایی ثابت یا همان (Fixed Asset) یک ملک یا تجهیزات محسوس و قابل لمس است که یک شرکت در اختیار دارد و می تواند در عملیات خود برای درآمدزایی از آن استفاده کند.

دارایی های ثابت را نمی توان در طول یک سال مصرف کرد یا به وجه نقد تبدیل کرد.

دارایی های ثابت معمولا در ترازنامه های مالیاتی تحت عنوان املاک، ماشین و تجهیزات ثبت می شوند.

انواع دارایی ها:

دارایی ها در ترازنامه های مالیاتی شامل همه اموال و پول نقدی است که شرکت در اختیار دارد. و معمولا دارایی ها در ترازنامه به دو دسته تقسیم می شوند.

دارایی های ثابت

دارایی های جاری

پول نقد: پول های موجود در حساب های جاری و پس انداز و هر نوع سرمایه گذاری کوتاه مدت که می تواند به راحتی به پول نقد تبدیل شود.

اوراق بهادر: سهام، اوراق قرضه و هر اوراق دیگری که برای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرند و به راحتی قابل معامله هستند.

فهرست موجودی: مواد اولیه، محصولات در حال تولید و محصولات تولید شده و آماده شده برای فروش.

پیش پرداخت: مبالغ مصرفی برای بیمه یا سایر هزینه ها که باید در عرض یک سال پرداخت شوند.

اموال مشهود: دارایی های ثابت (تجهیزات و ماشین آلات، ساختمان ها و زمین، مبلمان و وسایل)، منابع طبیعی

اموال نا مشهود: شامل حق مالکیت، حق اختراع و علائم تجاری

دارایی های ثابت مورد استفاده  در عملیات ها چگونه طبقه بندی می شوند؟

دارایی های ثابتی که در عملیات ها مورد استفاده قرار می گیرند به 2 دسته مشهود و نامشهود تقسیم می شوند که در زیر به شرح آن ها می پردازیم:

دارایی های ثابت مشهود

دارایی های ثابت: به اموال خریداری شده برای استفاده در عملیات گفته می شود.

دارایی ها اصولا برای استفاده درعملیات ، نه برای فروش در عملیات خریداری می شوند.

دارایی های ثابت به صورت فیزیکی در تولید محصولات مصرف نمی شوند و شکل ظاهری آن ها در طول دوران استفاده تغییر خاصی نمی کند.

دارایی های ثابت مشهود

تجهیزات و ماشین آلات: به طور مثال با استفاده تدریجی از تجهیزات و ماشین آلات کارایی آن ها کاهش می یابد اما اجزا فیزیکی آن ها تقریبا بدون تغییر باقی می مانند و بر عکس این مورد می توان به مواد اولیه اشاره کرد که در تولید محصولات مصرف شده و از لحاظ فیزیکی هم به اتمام میرسند.

زمین: زمین از سایر دارایی های مشابه خود مستثنی است زیرا عمر اقتصادی آن نامحدود است و به طور کلی، زمین با گذشت زمان تخریب نشده و با وجود استفاده از آن از لحاظ فیزیکی بدون تغییر باقی مانده و تمام نمی شود.

مبلمان و وسایل: تمام اموال و دارایی ها (اعم از مبلمان و وسایل) به استثنای زمین عمر اقتصادی محدودی دارند. بهای تمام شده دارایی های مذکور در طول عمر آن ها مستهلک شده و به بهای تمام شده کالاها یا خدمات تولید شده اضافه می گردد.

منابع طبیعی: این اصطلاح به دارایی های تمام شدنی گفته می شود که استخراج و استفاده از آنها موجب تحلیل و کاهش دارایی های مذکور می گردد، از جمله این موارد می توان به معادن، ذخایر نفت و گاز و جنگل ها اشاره نمود.

در واقع می توان گفت: منابع طبیعی موجودی های بلند مدتی هستند که برای فروش مجدد یا استفاده در تولید یک دوره چند ساله به مصرف می رسند.

دارایی های ثابت نامشهود

منظور از اصطلاح دارایی های ثابت نامشهود، عدم وجود فیزیکی این دارایی هاست.

از جمله این نوع دارایی ها می توان به حق الاختراع، سرقفلی، حق چاپ و انتشار، علامت تجاری و هزینه های تاسیس اشاره نمود.

بهای پایانی این دسته از دارایی ها طی عمر مفید آن ها که در هر صورت از 40 سال بیشتر گذر نمی کند، مستهلک می شود.

هزینه های تحقیق و توسعه که برای گسترش و بهبود دارایی های نامشهود صرف می شود، به عنوان هزینه های جاری تلقی شده و در صورت حساب سود و زیان سال جاری منظور می گردند.

مهمترین عملیات مرتبط با دارایی های ثابت:

هر دارایی که وارد کسب وکاری می شود احتمال زیاد بخشی از موارد زیر را شامل می شود و وظیفه حسابداران شرکت است که برای ثبت حسابداری هر کدام از این موارد اطلاعات کافی را داشته باشند.

دارایی های ثابت دارای یک سری عملیات هستند که چند مورد از مهمترین این عملیات ها به شرح زیر می باشند:

پلاک کوبی: معمولا بعد از اینکه دارایی های ثابت در یک مرکز هزینه استقرار پیدا کرد به آن یک شماره یونیک یا واحد اختصاص می دهند که قابل رهگیری و پیگیری باشد.

نقل و انتقال دارایی ثابت: زمانی که یک مال یا دارایی را از یک واحد به واحد دیگر انتقال داده شود.

فروش دارایی ثابت: فروش دارایی ثابت به دلیل عدم نیاز آن دارایی یا اسقاط شدن دارایی می تواند باشد.